Zuid-Holland: het kloppend hart van ruimtevaart

Zuid-Holland speelt een cruciale rol binnen de Nederlandse ruimtevaartsector. Van het Europese ruimtevaartcentrum in Noordwijk tot de vele bedrijven en kennisinstellingen verspreid door de regio. We spraken met Meindert Stolk, gedeputeerde Economie en Innovatie voor de provincie Zuid-Holland, over de betekenis van ruimtevaart voor de regio en de kansen die deze sector biedt voor de toekomst.

Het astronautencongres vindt dit jaar voor een groot deel plaats in Zuid-Holland. Wat betekent dit voor de provincie?
Zuid-Holland is het kloppend hart van de ruimtevaart, maar liefst tachtig procent van alle ruimtevaartactiviteiten in Nederland speelt zich hier af. We zijn daarom heel trots dat hét internationale astronautencongres voor een belangrijk deel in onze regio plaatsvindt. Als provincie Zuid-Holland zijn we dan ook één van de partners van het congres.

Wat maakt deze week zo bijzonder?
Met de vele activiteiten die deze week door het hele land plaatsvinden en die gaan over het belang van ruimtevaart voor onze planeet, laten we met z’n allen zien wat ruimtevaart betekent voor ons dagelijks leven. Bovendien is er veel aandacht voor jong talent. We willen scholieren en studenten interesseren in een loopbaan in de ruimtevaartsector, onder meer via Vakkanjers en MOONSHOTS’ 24.

Zuid-Holland staat bekend om innovatie en economie. Hoe past ruimtevaart daarin?
Ruimtevaart is een innovatieve en hightech sector, kijk maar naar de ruimtevaartbedrijven en -kennisinstellingen in onder andere Noordwijk, Leiden, Delft en Den Haag. Iedere dag werken meer dan tachtig bedrijven en dertig instellingen met in totaal meer dan 5.000 fte aan het ontwerpen, bouwen en gebruiken van satellieten, ruimtevaartuigen en de bijbehorende infrastructuur en toepassingen.

Het technologisch hart en de grootste locatie van de Europese Ruimtevaartorganisatie ESA, het European Space Research and Technology Centre (ESTEC), is sinds 1968 gevestigd in Noordwijk. Direct naast ESTEC werkt de provincie samen met gemeente Noordwijk aan de doorontwikkeling van NL Space Campus. 

Hoe heeft ruimtevaart invloed op ons dagelijks leven?
Veel innovaties en toepassingen die in de ruimtevaart worden ontwikkeld, hebben een directe impact op onze economie. Bijvoorbeeld de slimme sensoren in satellieten die agrarische ondernemers helpen hun gewassen efficiënter te verbouwen. Of denk aan het verkeer, waar auto’s, treinen, schepen en vliegtuigen sterk afhankelijk zijn van satellietnavigatie. Ook ons elektriciteitsnet en het internet hebben satellietdiensten nodig. Ruimtevaart klinkt misschien ver weg, maar het raakt ons dagelijks leven in veel meer aspecten dan je zou denken. 

Wat is de rol van de provincie in het stimuleren van de ruimtevaartsector?
De provincie jaagt in het space cluster in Zuid-Holland onder meer de clustering naar campussen en fieldlabs aan. Zulke innovatieclusters versterken de samenwerking tussen bedrijven, kennisinstellingen en overheden om zo innovaties sneller naar de markt te krijgen en nieuwe bedrijvigheid op weg te helpen.

We dragen actief bij aan de ontwikkeling van NL Space Campus in Noordwijk, maar denk hierbij ook aan de Aerospace Innovation Hub in Delft die we mede-ondersteunen. Via deze clusters versterken we de innovatie samenwerking tussen enerzijds het bedrijfsleven en anderzijds kennisinstellingen zoals de Leiden-Delft-Erasmus universiteiten, ESA ESTEC, TNO en SRON. Als provincie doen we dit onder meer via provinciale subsidieregelingen, samenwerking met en lobby richting gemeenten en ministeries, en ons opdrachtgeverschap van InnovationQuarter, de regionale ontwikkelingsmaatschappij voor Zuid-Holland. 

Kan ruimtevaarttechnologie bijdragen aan ruimtelijke ordening en milieubeheer?
Jazeker! Als provincie maken we gebruik van satellietbeelden om vrij letterlijk een beter beeld te krijgen van onze omgeving. We brengen de Zuid-Hollandse bedrijventerreinen en de provinciale wegen mee in kaart. Ook gebruiken we satellieten om de toestand van onze rivieren, meren en kustwateren in de gaten te houden. Is het water schoon en stroomt het goed door naar de Noordzee?

Om gebruik van satellietdata aan te moedigen organiseren we op 3 oktober samen met het Netherlands Space Office en NL Space Campus alweer de tweede editie van ‘Satellietdata voor overheden’. We hopen dat provincies, gemeenten, omgevingsdiensten en waterschappen de vele mogelijkheden van satellietdata beter gaan benutten. Deze inspiratiesessie maakt bovendien onderdeel uit van de NL Space Week. 

Wat verwacht u voor de toekomst van de ruimtevaartsector in Zuid-Holland?
Er liggen grote kansen voor de Zuid-Hollandse ruimtevaartsector, niet alleen binnen onze regio maar ook in de rest van Nederland en Europa. De toekomst kan er mooi uitzien.

Het is daarvoor wel van belang dat het nieuwe kabinet werk gaat maken van de afgelopen januari gelanceerde Lange-Termijn Ruimtevaartagenda (LTR). Verschillende overheden, bedrijven en kennisinstellingen, waarvan een groot deel uit Zuid-Holland komt, hebben aan deze agenda gewerkt. Eén van de daarin opgenomen doelen is de doorontwikkeling van NL Space Campus in Noordwijk, iets waar wij als provincie ons voor de lange termijn aan willen committeren.

Gedeputeerde Meindert Stolk zal spreken tijdens de openingsceremonie van het XXXV Planetary Congress van de Association of Space Explorers op maandag 30 september. De openingsceremonie zal live te volgen zijn via de livestream.